Men har doim Navoiy kon-metallurgiya kombinati yoki Navoiy davlat konchilik institutiga kelsam, yosh mutaxassislar, yosh olimlar bilan uchrashib, quvvat olaman, ko‘tarinki kayfiyat vujudimni qamrab oladi. Ochig‘ini aytsam, konchilik instituti talabalaridagi ilmga bo‘lgan chanqoqlik, ixtirolar qilishga bo‘lgan kuchli rag‘bat, fanlarni o‘zlashtirishga bo‘lgan intilish Toshkentda tahsil olayotgan talabalardan ko‘ra yuqoriroq, desam aslo xato bo‘lmaydi. Bir jihatdan bu jarayonning shakllanishi bevosita yaratilgan shart-sharoitga ham bog‘liq. Navoiy viloyati sanoatlashgan, yirik ishlab chiqarish korxonalarida fan va ishlab chiqarish integratsiyalashuvi jadallashib borayotgan hudud hisoblanadi.

000160

Doimo qaysi ilmiy anjumanda bo‘lmasin yoki talabalar uchun qilgan maʼruzalarimda, albatta Navoiy kon-metallurgiya kombinati tomonidan institut bazasida yaratilgan Texnopark, u yerdagi zamonaviy laboratoriya jihozlarini ilm-fanga daxldor inson sifatida mamnuniyat bilan eʼtirof etib kelaman. Keyingi besh yilda institutga akademik olim sifatida birkitilib, talabalarning ilmiy ishlanmalari bilan yaqindan tanishib borayapman. Uzoqqa bormaylik, 2010 yilda institutda ilmiy salohiyat yuqori darajada emasdi. Bir-ikki nafar professor va uch-to‘rt nafar fan nomzodi bor edi, xolos. Bugungi kunda institut rektori, professor Quvondiq Sanaqulov rahbarligida institutning katta ilmiy potensialga ega jamoasi shakllandi. Ayni paytda bu yerda 30 nafarga yaqin fan doktori, 60 nafardan ziyod fan nomzodlari samarali faoliyat yuritmoqda. Ular safiga joriy yilda yana ko‘plab olimlar kelib qo‘shiladi. Institutning ilmiy salohiyati yildan-yilga ortib, respublika o‘rtacha darajasidan yuqorilab borayapti.

Xizmat safari bilan yaqinda kombinatning qisqa muddatlarda qurilib, foylanishga topshirilayotgan 5 va 7-sonli gidrometallurgiya zavodlarida bo‘lib, yosh va ko‘zlari yonib turgan rahbar kadr va muhandislari bilan suhbat qurish, ularning ishlab chiqarishga tatbiq etilayotgan ishlanmalari bilan tanishish nasib etdi. Kombinat yosh muhandis-mutaxassislari dunyoning so‘nggi texnologiyalarida ishlash, uni yana-da takomillashtirishni yaxshi bilishadi. Shu bois yangi gidrometallurgiya zavodlari “sunʼiy intellekt” loyihasi doirasida to‘liq raqamlashtirilgan boshqaruvga o‘tmoqda. Konchilik instituti olimlari innovatsion loyiha doirasida bu borada jonbozlik ko‘rsatishmoqda. Mustaqillik davrida kombinat tomonidan barpo etilgan gidrometallurgiya zavodlari kon sanoati tarixida ulkan yutuqlar namunasi bo‘la oladi. Jahon kon-metallurgiya sanoati tarixida o‘ziga xos rivojlanish yo‘lini bosib o‘tgan navoiylik konchilar bugungi kunda amalga oshirayotgan ishlar ko‘lami ham hayratlanarli va maqtovga arzigulikdir.

Nodirbek YUSUFBEKOV,

Toshkent davlat texnika universiteti professori,

texnika fanlari doktori,

O‘zbekiston fanlar akademiyasi akademigi.