Ekologik loyihalar
Faoliyati davomida ekologik xavfsizlikni ta’minlash kompaniyaning ustuvor yo‘nalishlaridan biridir
NKMKning atrof-muhit holatini saqlash va yaxshilashga qaratilgan faoliyati bir qator muhim jihatlarni o‘z ichiga oladi:
Suv resurslaridan foydalanishni optimallashtirish
Issiqxona gazlari chiqishini kamaytirish
Muqobil energetika ulushini oshirish
Chiqindilarni boshqarish
Hududlarda biotizimlar xilma-xilligini saqlash
Zamonaviy texnologiyalardan foydalangan holda suv resurslarini oqilona va samarali boshqarish va tejash, shu jumladan, ishlab chiqarish jarayonlarini modernizatsiya qilish va aylanma suv ta’minoti NKMKning barqaror rivojlanish sohasidagi asosiy strategik yo‘nalishlardan biridir.
Doimiy choralar:
- texnologik jarayonlarda suvni qayta ishlatish;
- aylanma suv ta’minotidan foydalanish;
- shaxta va yer osti suvlaridan foydalanish;
- zavodlar va ruda boshqarmalari hududida yashil maydonlarni sug’orish uchun tomchilatib sug’orish tizimini joriy etish;
- texnologik uskunalarning ishlashini optimallashtirish va texnik xizmat ko’rsatish.
2030-yilgacha suv resurslarini tejash va ulardan oqilona foydalanishni takomillashtirish dasturida suvni tejash va oqilona foydalanish, aylanma va qayta foydalaniladigan suv ulushini 36 mln. kubometr hajmiga oshirish va 13,942 mln AQSh dollari miqdoridagi mablag‘larni tejash ko‘zda tutilgan.
Kompaniya uzoq muddatli rivojlanish strategiyasiga iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashish bo‘yicha shoshilinch choralar ko‘rish tamoyillarini joriy qilmoqda. NKMK tomonidan 1-qamrovdagi issiqxona gazlari chiqindilarini monitoring qilish, chiqindi manbalarini aniqlash va miqdorini baholash ishlari olib borilmoqda.
Energiya samaradorligini oshirish va energoresurslar sarfini kamaytirish orqali issiqxona gazlari chiqindilarini minimallashtirish NKMKning ustuvor vazifalari qatoriga kiradi.
2024-yilga kelib kompaniyaning ishlab chiqarish obyektlarida umumiy quvvati 7 200 kW. bo‘lgan fotoelektr qurilmalari ishga tushirildi, bu esa yiliga 12,3 mln. kW.h. elektr energiyasini ishlab chiqarish imkonini beradi. Ushbu fotoelektr qurilmalari kombinatning barcha ma’muriy binolarining elektr energiyasiga bo‘gan ehtiyojini qoplaydi.
Quyosh energiyasidan nafaqat elektr energiyasi, balki issiqlik energiyasini ham ishlab chiqarishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ayni paytda NKMKda umumiy quvvati yiliga 7 000 Kkal bo‘lgan 4 993 ta quyosh kollektori ishlatilmoqda, bu esa yiliga 15,8 mln. kW.h. elektr energiyasini tejash imkonini bermoqda. Natijada yozgi mavsumda (aprel-oktabr oylarida) NKMKning issiq suvga bo‘lgan ehtiyoji 100 foiz qayta tiklanadigan energiya manbalaridan qoplanmoqda.
Bo‘linmalarning ishlab chiqarish faoliyati natijasida hosil bo‘lgan barcha chiqindilar beshta xavf toifasiga bo‘lingan. Kompaniya bo‘linmalarida metallolom, plastmassa, ishlatilgan moylar, shinalar, makulatura, ishlatilgan akkumulyatorlar, lyuminestsent va simob lampalar chiqindilarini alohida yig‘ish tashkil etilgan. Chiqindilarning bir qismi utilizatsiya qilish, zararsizlantirish yoki Kompaniyadan tashqarida ko‘mish uchun shartnoma asosida tashqi tashkilotlariga topshiriladi.
Bo‘linmalarning ishlab chiqarish faoliyati natijasida hosil bo‘lgan barcha chiqindilar beshta xavf toifasiga bo‘lingan. Kompaniya bo‘linmalarida metallolom, plastmassa, ishlatilgan moylar, shinalar, makulatura, ishlatilgan akkumulyatorlar, lyuminestsent va simob lampalar chiqindilarini alohida yig‘ish tashkil etilgan. Chiqindilarning bir qismi utilizatsiya qilish, zararsizlantirish yoki Kompaniyadan tashqarida ko‘mish uchun shartnoma asosida tashqi tashkilotlariga topshiriladi.
Chiqindi omborlarini boshqarish
NKMKda 8 ta chiqindi ombori mavjud. Ular atrof-muhit uchun alohida ehtimoliy xavf manbai bo‘ganligi sababli vakolatli davlat organlarining doimiy va qat’iy nazorati ostidadir.
Kompaniya tomonidan umumiy qiymati 134,38 mln. AQSh dollari bo‘lgan «2024-2032-yillarga mo‘ljallangan 2-GMZ va 7-GMZ chiqindilarini birgalikda saqlash uchun 2-GMZ chiqindi omborini kengaytirish va rekonstruksiya qilish» yirik investitsiya loyihasi amalga oshirilmoqda.
Ushbu loyihaning amalga oshirilishi 2-GMZ va 7-GMZning texnogen chiqindilarini (65 mln. tonna) 2032-yilgacha xavfsiz saqlanishini ta’minlaydi.
Mamlakatimiz bo‘ylab yashil maydonlarni kengaytirish, joylarda ekologik vaziyat va havo tozaligini yaxshilash maqsadida «Yashil makon» umummilliy loyihasi amalga oshirilmoqda. Mazkur loyiha doirasida NKMKda manzarali va mevali daraxt va buta ko‘chatlarini o‘tqazish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqilgan. 2023-yilda kombinat bo‘linmalari, korxona va ishlab chiqarish obyektlari hamda aholi punktlari hududida NKMK ishchi-xodimlarining sa’y-harakatlari bilan 430 ming tupdan ortiq mevali va manzarali daraxt va buta ko‘chatlari o‘tqazildi. Ko‘chatlarning ko‘karishi ustidan monitoring olib borilmoqda, tomchilatib sug‘orish tizimi qo‘llanilmoqda va zarur agrotexnik tadbirlar bajarilmoqda. Ko‘chatlarni himoya qilish uchun to‘siqlar o‘rnatilmoqda.
